ABR ( Auditory Brainstem Response) İşitsel Beyin Sapı Cevabı Pratik Bilgiler

                                                            ABR( Auditory Brainstem Response)        

    

         İŞİTSEL UYARILMIŞ BEYİN SAPI CEVAPLARININ ELEKTİRİKSEL AKTİVİTEYLE KAYDEDİLMESİDİR.               

          

           BERA TESTİNDE KAYDEDİLEN ELEKTRİKSEL AKTİVİTE TEK BİR NOKTADAN DEĞİL KRANYUM  İÇİNDE İLETİ KAPASİTESİ BİRBİRİNDEN FARKLI FİZYOLOJİK DOKULARLA ÇEVRİLİ ÇOK ODAKLI  SİNİRSEL DOKULARDAN KAYITLANMAKTADIR. KAYIT İÇİN AKTİF ELEKTROT VERTEKSE VEYA  ALIN ORTA HATTINA SAÇ ÇİZGİSİNE REFERANS ELEKTROT MASTOİD TEPEYE VEYA KULAK  MEMESİNE YERLEŞTİRİLEREK KAYIT ALINIR.

ABR TESTİ NEDEN YAPILIR ?

1-İşitme seviyesi tespiti(konuşma geriliği  şüphesi olan çocuklarda)

2-Ms (Multip skleroz )teşhis veya tedavi sürecinde ayırıcı tanı amaçlı.

3-Pontoserebellar köşe (PSK) tümörü teşhis veya tedavi süreci (kemoterapi-radyoterapi )ayırıcı tanı amaçlı.

4-Demans/ Alzheimer olan hastalarda işitme tespiti için kullanılır.

ABR TESTİNİN YAPILIŞ AŞAMALARI

1- Hasta Abr testi hakkında bilgilendirilir. Hastanın ilaçlara karşı alerjisi araştırılır. Sürekli kullandığı ilaç yada alkol uyku kaçırıcı maddeler varsa teste 24 saat kala bırakılması önerilir. Genelde refakatçi ile teste gelmesi ön görülür. Nedeni test bitiminde dormicumun etkisi ile baş dönmesi oluşabileceği için birinin yardımcı olması gerekir. Ve hasta rahat bir pozisyonda sırt üstü sedyeye yatırılır. Boyun ve Baş bölgesi rahat olmalıdır sinir ve kasların kasılmaması ve doğru yanıt alabilmemiz için önemlidir. Hastaya uygulanan enjeksiyon sonrası  aktif elektrotlar baş bölgesine şekildeki gibi yerleştirilir dikkat edilmesi gereken nokta ise elektrot yerleştirilecek bölgelerin iletken jel ile iyi silinmesi ve deri bölgesinin temiz olmasıdır. Hastanın uyuması beklenir. Daha sonra cihazımızda gerekli parametreleri ayarlayarak testimize başlayabiliriz.

•Elektrotlar bağlandıktan sonra impedans değerlerinin sıfır Kohm olması gerekir. Yüksek impedans veren elektrotta kablo kopukluğu veya temassızlık vardır.

 Hastaya elektrotlar takıldığında impedans “5” Kohm’un altında olmalıdır. 

örnek :impedance check

•Insert kulaklıkta  Tdh kulaklığa göre 30 db fazla kazanç vardır. Insert kulaklık ile tüm dalga latanslarında yaklaşık 0.8 msn uzama görülür. Parametrelerde gerekli değişiklik yapılması gereklidir Interaural attenuasyonu 20-30 dB artırır. Maskeleme uygulanırken insert kulaklıkta interaural attenuation geçişi kulaklar arası 70 db alınır. Tdh kulaklıkta 40 db  olarak alınır.  Örneğin ; insert kulaklıkla yapılan abr ölçümünde duyma seviyesi sağ kulak 60 dB sol kulak 10 dB  ise maske uygulanmaz. Ancak Tdh kulaklıkta interaural attenuation geçisi olacağı için uygulanır.

3 FARKLI UYARAN VARDIR.

           •KLİK UYARAN : 2000-4000 HZ FREKANSLARI ÖLÇER.DEZAVANTAJI 250 HZ KAYIP VARSA ANLAŞILMAZ. 3 TİP KLİK UYARAN TİPİ VARDIR.

          RAREFACTİON KLİK: KLİK ÜRETMEK İÇİN ÜRETECİN BAĞLANTISINA BAĞLI OLARAK NEGATİF BİR ELEKTİRİK PULSU KULLANILIRSA, SES ÜRETEN CİHAZIN DİYAFRAMI KULAK ZARINDAN UZAKLAŞIR YÖNDE GERİYE DOĞRU ÇEKİLİR. BUNUN SONUCUNDA DKY VE ORTA KULAKTA NEGATİF BASINÇ DALGALARI MEYDANA GELİR.KULAK ZARI DKY DOĞRU ÇEKİLİR. BU HAREKET KOKLEAYI VE DOLAYISIYLA BAZİLLER MEMBRANI ETKİLER.

          CANDENSATİON KLİK: POZİTİF ELEKTRİK PULSU ÜRETECİN DİYAFRAMINI KULAK ZARINA DOĞRU İTER. BU OLAY POZİTİF POZİTİF BASINÇ DALGALARINA YOL AÇARAK KULAK ZARINI ORTA KULAĞA DOĞRU HAREKET ETTİRİR.HAREKETİN MEKANİK İLETİMİ SONUNDA BAZİLLER MEMBRANA YANSIR VE CEVAP ÜRETİR.

  ALTERNATİNG KLİK: RAREFACTİON VE CANDENSATİON KLİKLERİN PEŞPEŞE UYGULANMASIYLA ELDE EDİLİR. DAHA ÇOK UYARIYA BAĞLI ARTİFAKLARIN YOK EDİLMESİ AMACI İLE KULLANILIMAKTADIR.

          

        TON BURS UYARAN: HER FREKANSI TEKER TEKER ÖLÇER  DEZAVANTAJI ÇOK ZAMAN ALIR VE GÜVENİRLİĞİ DÜŞÜKTÜR.

         CHİRP UYARAN: TÜM FREKANSLAR AYNI ANDA KOKLEAYI UYARIR 5.DALGA EN SAĞLAM VE GÜVENİLİRDİR. DAHA ALÇAK FREKANSLARI UYARMA ŞANSIMIZ VARDIR.

iŞİTSEL UYARILMIŞ BEYİN SAPI POTANSİYEL DALGALARININ SİNİRSEL KAYNAKLARI ŞU  ŞEKİLDE BELİRTİLMİŞTİR.

•I.dalga ; koklear sinirin distal bölümünden

•II.dalga; koklear sinirin proksimal bölümünden

•III.dalga ; ventral koklear nükleus(bulbus) dan

•IV.dalga ; superior olivery kompleks (alt ponstan)

•V.dalga ; pozitif dalga lateral lemniskus ve negatif dalga inferior                                                      kollikulustan kaynaklanır.         

                                                        DALGALARIN ÖZELLİKLERİ

   I DALGA : Koklear sinirin distal bölümünden elde edilir. 1.3 ms sonra belirir. I. Dalganın gözükebilmesi için 50 dB üstünde uyaran olması gereklidir. Tiz frekansların duyarlı koklear sinir fibrillerinin normal olması gereklidir.

             III. DALGA : Ventral koklear nükleus (bulbus) bölümünden uyaran alınır. Normal               işitenlerde I. ve  V. Dalgaların ortalarında 3.5 ms sonra görülür. III. Dalganın               gözükebilmesi için 20-30 dB üzerinde uyaran verilmesi gereklidir.

             V. DALGA : Lateral lemiskus (pozitif dalga) ve inferior kollikulustan (negatif dalga)             5 ms  sonrası  cevap alınır.

                    En yüksek amplitütlü dalgadır.

                    En düşük uyaran şiddetine kadar kaybolmayan dalgadır.

                    Çift trase kaydı yapılarak güvenilirliği sağlamlanmış olur.

                    Dalganın gözükebilmesi için en az 5-15 dB  uyaran gereklidir.

Teste 70 dBnHL’de başlanır.

• Cevap alınamazsa 10’ar dB yükseltilir.

• Cevap alınırsa 60 dB ve 30 dB uyaran seviyesinde tekrarlanır

• İstenirse eşik bulununcaya kadar uyaran seviyesi düşürülür.

SOL KULAK ÇİFT TRASELİ 80 NHL dB CEVAP ALINMIŞ ABR KAYDI.

       

AVERAJLAMA : Genellikle yüksek şiddetlerde 1000 sweep(uyaran) yeterlidir.

   Ancak eşik seviyesine düştükçe sweep sayısı artırılabilir.

RATE :  Rate (oran) arttıkça latans uzar. Amplitüt azalır. Tüm dalgalar genelde eşit oranda uzamaz. Süreye bağlı latans değişiklikleri ayırt edici tanıda kullanılabilir. Çok uzun rate genelde erken gözüken latansların bozulmasına sebeb olabilir.

FİLTRELEME : Filtrelemede amaç sinyal/gürültü oranını artırmaktır.

•Yaygın olarak kullanılan filtre değerleri:

•Klik ABR: 100 Hz -1500/2500 Hz

•Tonal ABR: 30Hz -1500 Hz

•Kemik ABR: 30 Hz -1500 Hz

                                                          TEST PARAMETRELERİ

İŞİTSEL UYARILMIŞ BEYİNSAPI

POTANSİYELLERİNİN KULANIM ALANI

  1.Tanısal amaçlı kullanım;

► Retrokoklear patolojileri koklear patolojilerden ayırt edilmesinde

güvenirlik oranı yüksektir.

► Beyin sapı işitsel sinir yollarını etkileyen şu patolojilerin tanısında

kullanılır;Multiple skleroz, ekstramedüller ve intramedüller beyin sapı

tümörleri,posterior fossa ve serebellopontin köşeyi tutan hem intra,

hem ekstra aksiyel tümörler.Komada patolojinin metabolik toksik

nedenden mi, yoksa beyin sapındaki bir lezyondan mı kaynaklandığını

ayırt etmede kullanılır.

► Bebeklerde işitme yollarının durumunu incelemek için.

Retrokoklear patoloji yönünden belirgin İUBP bulgusuna karar

verebilmek için çeşitli kriterler bildirilmiştir. Her hastada farklı sayıda

dalga ortaya çıkabildiğinden aşağıda belirtilen kriterlerden bir veya

birkaçının saptanması, koklear siniri ve işitsel sinir yollarını etkileyen

patolojinin tanınmasında kullanılmaktadır. a) I.Dalga korunurken II. ve ardından gelen dalgaların kaybolması.

b)I-III, III-IV, I-V dalgalar arası  latansların herhangi birinde ileri derecede

uzamanın elde edilmesi.

c)V. dalganın mutlak  latansının ileri derecede uzaması.

d)İki kulak arasında V.dalgalar arası farkın 0,4 msn aşması.

e)Saf ses odyometri eşiklerinde asimetri, orta veya iç kulak patolojisi

saptanmayan kişilerde I-III, III-IV ve I-V dalgalar arası lataslarda       etkilenen kulak aleyhine uzamanın belirlenmesi.

f)V/I  amplitüdünün 0,5 den küçük olması patolojiktir(V/I amplitüd oranları

kaybının miktarı ve tipinin belirlenmesinde kullanılır.

2.Eşik amaçlı kullanımı;

Özellikle çocuklarda ve işbirliği zorluğu çekilen tüm hastalarda işitme kaybının miktarı ve tipinin belirlenmesinde kullanılır.

İLETİM TİP İŞİTME KAYIPLARINDA ABR

•Ses iletilirken enerji kaybı olur.

 ► İletim tipi işitme kayıplarında BERA’ nın ortaya çıkardığı değişim temel

 olarak dalga latanslarında meydana gelen gecikmeden ibarettir.

 ► Ayrıca bu gecikmenin bir özelliği de BERA’ nın tüm komponentlerinde

 eşit derecede olması ve bunun sonucunda dalgalar arası intervallerin

 normale oranla bir değişiklik göstermemesidir.

 ► Latans-şiddet fonksiyon eğrisinde normal eğriye paralel eğri olur.

                               KOKLEAR İŞİTME KAYIPLARINDA ABR 

► Koklear işitme kayıplarındaki durum iletim tipi kayıplarından çok

farklıdır.

► Elektriksel sinyalin kalitesi değişir.

► İşitme eşiğine yakın uyaranlarda dalga latansında artma, amplitütde azalma ve bozuk morfoloji.

► Orta derecede işitme kayıplarında ise belirgin ABR değişiklikleri ortaya

çıkar. Bunların başında V.dalgada oluşan latans gecikmeleri yer

Alır .İşitme  kaybı arttıkca V. latansında da uzama olur.

► Latans-şiddet eğrisinde bozulma görülür.

PONTOSEREBELLAR KÖŞE

LEZYONLARINDA ABR

► Kitle sinir liflerini gerer ve bası yapar, iletim hızı yavaşlar.

► Bası sonucu sinir liflerinde impulusların eş zamanlılığı bozulur ve anormal cevaplar alınır.

► Basıya bağlı sinir lifi ve kokleanın beslenmesi bozulur.

► Retrokoklear patolojilerden ABR’ da hiçbir dalga görülmeyebilir.

► I-V interpeak uzama (0,2msn’den fazla)

► V dalga latasında uzama (0,2msn’den fazla)

► V/I oranında artma(normalde 1’de küçüktür)

► V.dalganın mutlak latansında artma(Normalde 6msn)

                                                                             Düzenleyen Ody.Sercan ünlü